Counselling: een persoonsgerichte benadering
Counselling is een vorm van psychosociale begeleiding met een persoonsgerichte benadering en richt zich op verandering;
wat kan ik aan mijzelf veranderen
wat kan ik aan mijn omgeving veranderen
hoe kan ik omgaan met mijn ongewenste situatie
welke onbenutte mogelijkheden kan ik hierbij inzetten
welke kennis en vaardigheden in mijzelf kan ik meer ontwikkelen
Counselling biedt perspectief voor mensen die vastlopen in bepaalde levensomstandigheden. Het geeft inzicht in jezelf en de probleemsituatie waardoor je deze zelf kunt hanteren. Jouw gedachten, gevoelens en gedrag worden onderzocht en onder woorden gebracht waardoor je beter begrijpt wat er mentaal en lichamelijk gebeurt.
Daarna wordt gezocht naar een gewenste situatie: waar wil je naar toe, wat wil je bereiken en hoe doe je dit. De antwoorden en oplossingen zijn praktisch en passen bij wie je bent en wat belangrijk is voor jou.
Binnen dit proces neemt de counsellor een niet-sturende houding aan: zij stimuleert jou bij het maken van je eigen keuzes en stappen waarbij de counsellor niet oordeelt of veroordeelt. Het gaat erom dat jij zelf de regie neemt over jouw leven. Je werkt toe naar zelfredzaamheid en het activeren van het zelfhelend vermogen.
Belangrijke elementen binnen de benadering van de counsellor zijn;
Empathisch begrijpen
Onvoorwaardelijke acceptatie
Echtheid / oprechtheid / gelijkheid
Vertrouwen
Counselling is in oorsprong gebaseerd op de humanistische psychologische stroming.
Empathisch begrijpen
Empathie staat voor ‘de wil om te begrijpen’. Vaak wordt inlevingsvermogen gezien als synoniem voor empathie. Maar empathie gaat verder dan je inleven en zeggen: ‘Wat erg voor je…’. De counsellor geeft het begrip terug aan jou: ‘….. Ik begrijp dat het jou belemmert in het vinden van een baan’. De counsellor reflecteert op jouw gevoel: heeft begrip voor jouw emoties en beleving en wat dit voor jou betekent. Het gevoel van begrepen worden zorgt voor herkenning, erkenning en inzicht in jouw blokkades. Je gaat aan de slag met jouw remmingen waardoor je kunt ontwikkelen en groeien.
Onvoorwaardelijke acceptatie
De counsellor stemt af op jouw belevingswereld en richt zich op jouw gedachten, gevoelens en emoties zonder een waardeoordeel hieraan te geven. Je wordt serieus genomen, het gaat om jouw persoonlijke beleving. Hierdoor voel jij je gezien en gehoord, en leer je dat je jouw eigen gedachten en gevoelens mag accepteren in plaats van weg te drukken. Zo ontstaat er meer openheid naar je eigen ‘ik’ waardoor er ruimte ontstaat om in beweging te komen.
Echtheid / oprechtheid / gelijkheid
Wanneer jouw denken, voelen en doen niet op één lijn zitten, ben je niet je ‘werkelijke’ zelf. Wat je naar buiten toe uit is dan niet wat je innerlijk denkt en voelt. Je laat jezelf zien als iemand die je denkt te moeten zijn, om te voldoen aan de verwachting van je omgeving. Je bent dan niet congruent en te veel van jezelf afgedwaald waardoor er problemen ontstaan.
De counsellor laat haar ‘echte’ zelf zien: wat zij denkt en voelt is wat zij naar buiten toe laat zien. Zo stimuleert en leert de counsellor jou dat jij volledig jezelf kan en mag zijn. Je ‘innerlijke persoon’ en je ‘uiterlijke persoon’ kunnen en mogen identiek zijn.
Bij counselling gaat het om een oprechte relatie aangaan met de cliënt waarin authenticiteit en de menselijkheid van de counsellor een belangrijke basis vormen. Hierdoor ontstaat er gelijkwaardigheid tussen jou en de counsellor en niet het idee van ‘de counsellor gaat mij even fixen’. Het gaat juist om de samenwerking en het aanspreken van jouw eigen kracht en mogelijkheden om zelf verandering in gang te zetten of een beoogde doel te bereiken. Binnen counselling spreken we dan ook niet van een patiënt, maar ben je cliënt.
Vertrouwen
Bij counselling draait het niet om praat- of behandelingsprotocollen, maar om de persoonlijke relatie tussen de cliënt en counsellor. De klik tussen de ‘patiënt’ en ‘behandelaar’ blijkt doorslaggevend voor het succes van een psychologische behandeling, niet de behandelingstechniek zelf, blijkt uit onderzoek. Het gaat om het vertrouwen dat de cliënt heeft in de counsellor en haar manier van werken. Dat jij je veilig voelt en perspectief en hoop ervaart. De vertrouwensrelatie tussen cliënt en counsellor zorgt dat het ‘zelfhelend vermogen’ van de cliënt wordt aangesproken. Het biedt motivatie om zelf aan de slag te gaan om het herstelproces in gang te zetten.
Zelfonthulling door de counsellor kan het vertrouwen bij de cliënt vergroten. Zelfonthulling is het geven van persoonlijke informatie over jezelf (gevoelens, ervaringen, wensen en verwachtingen) waarmee de counsellor haar eigen kwetsbaarheid toont en herstelproces deelt. De cliënt ervaart begrip en hoop, de counsellor heeft hier immers mee leren omgaan. Gedeelde ervaringen vormen een basis voor een bijzondere verbintenis. Niet voor niets worden geschoolde ervaringsdeskundigen ingezet in het onderwijs, sociaal domein en geestelijke gezondheidszorg omdat het laat zien hoe helpend hun bijdrage is.
De counsellor stelt zich alleen kwetsbaar op en deelt persoonlijke informatie als dit effectief is voor de behandeling. De professionele relatie dient altijd in acht te worden genomen.
Counselling en psychisch - en lichamelijke aandoeningen
Counselling houdt zich niet bezig met psychische aandoeningen als zodanig dat je in een hokje wordt gestopt en er wordt geen diagnose gesteld. De counsellor onderzoekt wat jou belemmert in je leven: waarin loop je vast. Er wordt gekeken naar jou als compleet mens: wie ben jij achter de klachten, wat is jouw levensverhaal, wat geeft jouw leven betekenis mét een eventueel geestelijke of lichamelijke aandoening.
Je gezond voelen betekent niet de afwezigheid van mentale of fysieke ziekten of gebreken. Ziekte en gezondheid zijn een ingewikkeld samenspel van factoren op lichamelijk, psychisch en sociaal gebied. Je gaat samen met de counsellor op zoek naar positieve veranderingen binnen deze gebieden die jouw algeheel gevoel van welzijn en zingeving vergroten, ondanks de ziekte of het gebrek. Je bent niet je aandoening, je hebt een aandoening. Je leert met een ander perspectief naar jezelf en jouw situatie kijken, waardoor het minder zwaar weegt in je leven en het behapbaar wordt.
De counsellor heeft wel kennis van psychische ziekten en de gedragingen en emoties die hier bij horen en is zich bewust van de grenzen van haar kennis en kunde. Indien nodig word je doorverwezen naar een specialist of zoekt zij samenwerking.
In mijn praktijk zie ik mensen die de stap naar een psycholoog of psychiater binnen de GGZ te groot of onnodig vinden. Of ze staan op een wachtlijst en kiezen voor counselling ter overbrugging. Ook melden zich cliënten die onder behandeling zijn geweest binnen de GGZ, maar zich niet gehoord en gezien voelden, het gevoel hadden dat er alleen aan symptoombestrijding werd gedaan of praktische handvatten misten die aansluiten op wat zij belangrijk vinden. Counselling is een waardevolle aanvulling op de reguliere GGZ waarin samenwerking mogelijk is.
Aanvullende methoden
Alleen, empathisch begrijpen, onvoorwaardelijke acceptatie, echtheid, gelijkheid en vertrouwen zijn niet voldoende om mensen verder te helpen. De counsellor maakt daarnaast gebruikt van verschillende psychologische theorieën, invalshoeken en methoden om goed aan te sluiten bij jouw hulpvraag. Dit is een pragmatische manier van werken. Voorbeelden van aanvullende technieken die ik gebruik zijn: Neuro Linguïstisch Programmeren, Cognitieve Gedragstherapie, Transactionele Analyse, Psychodrama, Mindfulness en ontspanningsoefeningen. Ik werk volgens het biopsychosociaal model.
De registercounsellor ABvC © is aangesloten bij de Algemene Beroepsvereniging voor Counselling (ABvC) en dient zich jaarlijks te ontwikkelen. Zij volgt bijscholing, supervisie en intervisie. Zo controleert de ABvC en de counsellor de kwaliteit van haar werk, verbetert haar eigen competenties en is zich bewust van haar grenzen van deskundigheid.
Neem gerust contact op voor informatie, advies of het maken van een afspraak voor een kennismaking/intake. Je kunt me bereiken op 0598-854489 of via info@hilmadekens.nl.
Met hartelijke groet,
Hilma Dekens
Registercounsellor ABvC®
Counselling is complementaire zorg, een waardevolle aanvulling op de reguliere GGZ.
De GGZ staat onder druk. Is meer geld de oplossing voor de problemen in de GGZ? Volgens professionals en ervaringsdeskundigen is er een andere blik op geestelijke gezondheidszorg nodig. Psychiater Jim van Os en ervaringsdeskundigen gaan in gesprek met minister voor Langdurige Zorg en Sport Conny Helder.
